De passie van Herman Voogd en Bas Kamps: wandelen op Athos
Al sinds eind jaren tachtig gaan Herman Voogd en Bas Kamps naar Athos om te wandelen. Dat klinkt misschien niet zo bijzonder, maar wie dit Griekse schiereiland kent, weet dat dat eigenlijk wel zo is.
In de jaren en bezoeken die volgden, legden zij een verzameling aan over het schiereiland. Vooral veel foto’s maar ook boeken, kaarten en iconen. Vanaf 21 september 2023, precies wanneer de heren weer op Athos aan het wandelen zijn, is de verzameling te zien in het Kleinste Museum van Haarlem. De laatste dag van de tentoonstelling is 26 november 2023.
Het Kleinste museum van Haarlem is 24 uur per dag, 7 dagen per week te bezoeken. Gewoon op de stoep bij Gedempte Oude Gracht 119 in het centrum van Haarlem.
Het schiereiland Athos, ook wel de Heilige Berg genoemd, is een unieke en intrigerende bestemming in het noordoosten van Griekenland. Het smalle schiereiland sterkt zich uit in de Egeïsche Zee en is vooral bekend om zijn buitengewone geschiedenis. Wat Athos bijzonder maakt, is dat het al eeuwenlang een semiautonome staat is, waar alleen mannen toegang toe hebben. En dan ook nog eens alleen voor religieuze doeleinden. Het resultaat is een plek waarop de rijke orthodox-christelijke traditie behouden is, net als een verbazingwekkende verzameling kloosters die dateren uit de Byzantijnse periode. Athos wordt permanent bewoond door monniken, uitgedost in de kenmerkende Grieks-orthodoxe pijen en hoofddeksels.
Terug in de tijd
Religieus zijn Herman Voogd en Bas Kamps niet, al zullen ze dat uit respect niet toegeven wanneer ze het schiereiland mogen bezoeken. Herman is inmiddels al tien keer op Athos geweest, en Bas zeven keer. Al mogen we daar volgende week er weer één bij optellen. De heren vertrekken namelijk op 15 september opnieuw naar Athos om te wandelen en kloosters te verkennen. De aantrekkingskracht ligt voor Herman in de ongerepte natuur.
Dat alleen mannen op het schiereiland komen wordt streng gehandhaafd, ook vrouwelijke dieren zijn niet welkom. Daarom is het, in tegenstelling tot de rest van Griekenland, niet kaalgevreten door geiten en schapen. Naast de natuur is ook de infrastructuur uit de Byzantijnse periode (395-1453 n.C.) nog intact. Athos heeft geen reformatie gekend en zelfs de Ottomanen (het huidige Turkije) hebben het eiland tijdens hun 400-jarige overheersing met rust gelaten, vertelt Bas Kamps.
Wandelen op Athos
Om het schiereiland op te mogen moet je eerst een speciaal paspoort voor pelgrims halen. Daarna kun je er rustig op wandelen. Per dag mogen maar tien niet-orthodoxen Athos betreden. ‘En honderd orthodoxe pelgrims maar die zie je niet want die gaan meteen naar de kloosters om te bidden,’ aldus Herman.
Tijdens hun bezoeken wandelen Herman en Bas van klooster naar klooster. Per bezoek mogen ze drie dagen blijven, slapen en eten in de kloosters. Hoewel ze niet gelovig zijn, gaan ze wel naar de kerkdiensten. Het eten wordt namelijk direct na de dienst gegeten, vertelt Bas, ‘en je weet nooit hoe laat er gegeten wordt, daarom moet je wel gaan’. Je moet ook snel je bord leegeten, voegt hij er nog aan toe, want als de dienst over is wordt het eten weer weggehaald.
Een favoriet klooster op Athos hebben ze overigens niet. Wel minder favoriete waar je niet gastvrij ontvangen wordt omdat je niet orthodox bent. Herman gaat deze keer voor het eerst het Stavronikita klooster bezoeken, een plaats zonder elektriciteit, ‘misschien wordt dat wel mijn favoriet’.
Athos in het Kleinste Museum van Haarlem
In het Kleinste Museum van Haarlem tonen Herman en Bas hun verzameling over de Heilige Berg. Onder andere de handgeschreven pelgrims paspoorten zijn te bewonderen. Daarnaast zijn verschillende kaarten en fraaie boeken te zien.
Wil je meer lezen over Athos en de verschillende kloosters? Herman houdt er een uitgebreid blog over bij. Klik hier om het te lezen.
De tentoonstelling ‘Wandelen op Athos’ is tot en met 27 november te zien in het Kleinste museum van Haarlem.
Het Kleinste museum van Haarlem
Het Kleinste museum van Haarlem is onderdeel van Kunst Centrum Haarlem. Al sinds 2017 zijn er steeds nieuwe verzamelingen te zien van bekende en minder bekende Haarlemmers. Het museum is te bewonderen vanaf de stoep op de Gedempte Oude Gracht 119 en daarom 24/7 open.
Wil je nog even mijmeren bij de tentoonstellingen in het Kleinste Museum van Haarlem die al voorbij zijn? Klik dan door naar de artikelen over de verzamelingen van Peter Hulcher (Gothic) Hans Lammers (postkaarten uit Lourdes) Johan Booij (pennen), Andre Barends (pinguïns) of René van Stekelborg (het drostemannetje).
Kunst Centrum Haarlem is dé kunstuitleen in de regio Kennemerland en heeft een collectie van ongeveer 5000 kunstwerken. Het kunstcentrum heeft ook een winkel en webshop met design. Naast de kunstuitleen en een winkel presenteert Kunst Centrum Haarlem regelmatig exposities en organiseert bijeenkomsten met kunstenaars in de eigen galerie. De tentoonstellingen zijn altijd gratis toegankelijk en de werken zijn beschikbaar voor verkoop. Open op dinsdag tot en met zaterdag van 11 tot 17 uur, Gedempte Oude gracht 117-121, Haarlem.
Op de hoogte blijven van het laatste nieuws en de nieuwste artikelen van Kunst Centrum Haarlem? Schrijf je in onderaan deze pagina voor onze nieuwsbrief en ontvang elke drie weken een update in je inbox.