Verdiep je in techniek: olieverf versus acryl
Heb jij dat ook wel eens? Je kiest in de kunstuitleen een werk uit en als je dan op de sticker achterop naar de techniek kijkt, staat daar een term waar je nog nooit van hebt gehoord. Wees gerust, je bent echt niet de enige. Daarom duiken we in deze serie in de verschillende kunsttechnieken die je tegenkomt in de uitleen collectie van Kunst Centrum Haarlem.
Van onbekendere technieken zoals carborundum en lithografie, tot technieken die je vast wel kent maar waar je meer van wil weten. Ze komen allemaal voorbij. In dit artikel duiken we in de techniek van het schilderen en bekijken we het gebruik van olieverf in vergelijking met de modernere acrylverf.
Wat is olieverf?
Olieverf bestaat al eeuwenlang. Honderden jaren geleden waren er nog geen verffabrieken en toen maakten de kunstenaars zelf verf door kleurstoffen te vermengen met plantaardige lijnolie. Door de lange droogtijd van olieverf was dit lange tijd zeer populair. De kunstenaar kon het schilderij nog dagenlang bewerken en vergissingen kon je makkelijk verwijderen of veranderen.
De kunstenaar kan de olieverf dekkend, maar ook transparant gebruiken. Wanneer deze de verf op meerdere manieren wil gebruiken dan moet de olieverf vloeibaar zijn. De schilder gebruikt dan terpentijn of lijnolie om de verf te verdunnen.
De eerste, onderste lagen van het schilderij moet de kunstenaar dun schilderen. De lagen daarna kunnen juist vetter op het doek worden aangebracht. Een olieverfschilderij wordt vaak beschermd door een laag vernis. Wil je meer weten over de technieken achter olieverf? Kijk dan eens naar het populaire tv-programma ‘Project Rembrandt’.
Sinds de jaren zestig van de vorige eeuw gebruiken kunstenaars, die niet dagen of zelfs weken willen wachten tot olieverf droog is, liever acrylverf.
Wat is acrylverf?
In vergelijking met de hierboven beschreven olieverf is acrylverf juist een sneldrogende verf. Deze bestaat ook uit kleurstoffen, maar nu vermengt met een kunststof als bindmiddel. Deze kunststof heet polymeerhars. Acrylverf kun je verdunnen met water en is na droging watervast.
Tijdens het drogen wordt de kleur van acrylverf iets donkerder en vindt er een groot volumeverlies plaats door de verdamping. Het werk wordt tijdens het drogen dus platter. Deze eigenschappen komen niet bij olieverf voor.
Waarom gebruiken kunstenaars van nu dan toch liever acrylverf?
Wanneer je acrylverf vergelijkt met olieverf dan heeft de eerste toch ook een aantal voordelen. Eén daarvan is de korte drogingstijd. Hierdoor kan de kunstenaar sneller werken. Bovendien zijn er geen giftige oplosmiddelen nodig en kun je de kwasten gewoon met water schoonmaken.
Door de goede hechting van acrylverf is deze verf voor veel verschillende ondergronden geschikt en is voorbewerking van het materiaal niet nodig. Het laatste voordeel van acrylverf is dat het veel minder glanst. Maar als de kunstenaar dan toch glans in het werk wil, doet een dun laagje glanzend vernis wonderen.
Wat zijn de grootste verschillen tussen olieverf en acrylverf?
- Het grootste verschil is het bindmiddel, olie tegenover kunststof. Dit heeft grote invloed in het gebruik van de verf, maar ook hoe de kunstenaar de kwasten schoon kan maken.
- De verfsoorten drogen anders. Olieverf droogt heel langzaam en verandert niet. Acryl is juist snel droog maar wordt donkerder en vlakker als het droog is.
- Omdat acrylverf snel droogt, is bijvoorbeeld nat-in-nat schilderen maar ook het mengen van verf lastig.
- Olieverf heeft een diepere kleur en glanst meer
Hoe weet je of een kunstwerk met olieverf of met acrylverf is geschilderd?
Acrylverf wordt nog niet zo lang door kunstenaars gebruikt. Dit betekent dat een oud schilderij, zoals je in diverse kunstmusea kunt vinden, meestal geschilderd is met olieverf. De kunstwerken in bijvoorbeeld galeries of de kunstuitleen van Kunst Centrum Haarlem zijn vaak met acrylverf geschilderd.
Bovendien droogt olieverf niet snel en zou dus moeten ‘meegeven’ als je er op drukt. Al kun je dat natuurlijk beter niet in een museum uitproberen! Acrylverf daarentegen droogt wel en zelfs snel. Ook is olieverf vaak in meerdere lagen opgebracht waardoor een soort diepte en doorzichtigheid ontstaat. Dit zie je niet bij het gebruik van acrylverf.
In onze kunstuitleencollectie kun je kiezen uit vele schilderijen, zowel olieverf als acryl. Zo schilderen Frans Schuursma, Hannes Kuiper en Peter Kempeneers met olieverf. Annemarie Terlage, Helmuth van Galen en Selwyn Senatori werken met acryl.
Kijk trouwens niet raar op als je van een kunstenaar zowel werk in acryl als olieverf tegenkomt, ze wisselen namelijk nog wel eens af tussen materialen.
Haal een olieverf- of acrylverfschilderij in huis!
Ben je enthousiast geworden en wil je een echt olieverfschilderij in huis halen of juist een werk in acrylverf? Ga naar de kunstcatalogus op onze website en filter op ‘schilderijen’. Bekijk het aanbod en kies jouw volgende kunstwerk om te lenen. Keuze gemaakt? Laat het werk alvast klaarzetten of reserveer het voor later. Je krijgt bericht wanneer het werk voor je klaarstaat. Wel zo makkelijk!
Nog geen lener bij Kunst Centrum Haarlem? Lees hier hoe gemakkelijk ook jíj kunst kunt lenen!