Verdiep je in techniek: aquarel
Heb jij dat ook wel eens? Je kiest een kunstwerk uit en als je dan achterop naar de techniek kijkt, staat daar een term waar je nog nooit van hebt gehoord. Wees gerust, je bent echt niet de enige. Daarom duiken we in deze serie in de verschillende kunsttechnieken die je tegenkomt in de uitleen collectie van Kunst Centrum Haarlem.
Van onbekendere technieken zoals carborundum of de steendruk, tot technieken die je vast wel kent maar waar je meer van wil weten. Ze komen allemaal voorbij. In dit artikel duiken we in de wereld van aquarel.
Aquarellen is een kunstvorm die al eeuwenlang de verbeelding van kunstenaars en liefhebbers prikkelt, en staat bekend om zijn unieke kenmerken en subtiele kleurpalet. In dit artikel nemen we je mee in de dromerige wereld van aquarel, van zijn oorsprong tot de meesterwerken van bekende kunstenaars.
Wat is een aquarel?
Aquarel is een schildertechniek waarbij kunstenaars gebruikmaken van transparante waterverf op speciaal voor aquarel ontworpen papier. Wat deze techniek zo bijzonder maakt, is het vermogen om lichte en verfijnde kleuren te creëren. Dit doet de kunstenaar door de verf te verdunnen met water. Door deze verdunning ontstaan delicate nuances en subtiele schakeringen die het kenmerkende karakter van aquarellen vormen.
Omdat de verf zo doorzichtig is, kunnen kunstenaars complexe lagen opbouwen en zo ongelooflijk gedetailleerde werken schilderen. Het proces van nat-in-nat schilderen, waarbij de kunstenaar verf aanbrengt op vochtig papier, maakt het mogelijk om prachtige overgangen en waterige effecten te bereiken. Dit is hoe de kunstwerken de unieke visuele diepte van een aquarel krijgen.
Hoe is de aquareltechniek ontstaan?
De oorsprong van de aquareltechniek kan worden teruggevoerd tot de oudheid, maar het kreeg pas echt erkenning als een zelfstandige kunstvorm in de late middeleeuwen.
In de 18e eeuw evolueerde aquarel van louter schetsen en studies naar een volwaardige artistieke expressie. Kunstenaars begonnen de transparantie en de mogelijkheid tot gedetailleerde weergave van aquarel te omarmen. Vooral in Engeland groeide de populariteit snel, waar de aquareltechniek populair was in de landschapschilderkunst en natuurlijke studies.
Verschillende bekende kunstenaars hebben daarna de aquareltechniek omarmt. Enkele zeer bekende namen in de kunstwereld hadden groot succes met hun aqaurellen. Claude Monet, een meester van het impressionisme, is bekend om zijn schilderijen van waterlelies, waarbij hij ook regelmatig aquarel gebruikte. Paul Cézanne, een postimpressionistische kunstenaar, experimenteerde met aquarel en bracht zijn unieke stijl over naar dit medium. John Singer Sargent, een Amerikaanse portretschilder, was ook bedreven in het gebruik van aquarel, waarbij hij zijn meesterlijke penseelstreken in deze verfijnde techniek toepaste. Deze kunstenaars hebben bijgedragen aan de erkenning en populariteit van aquarel als een volwaardige kunstvorm.
Hoe herken je een aquarel?
Aquarellen kun je goed herkennen aan het kenmerkende lichte en transparante kleurgebruik. Het gebruik van speciaal papier, dat de absorptie van water bevordert, draagt bij aan de textuur die vaak zichtbaar is in het eindresultaat.
Kunstenaars gebruiken vaak nat-in-nat technieken, waarbij kleuren op het vochtige papier worden aangebracht en in elkaar overvloeien. Hierdoor ontstaan prachtige overgangen en subtiele schaduwen die de diepte en levendigheid van het kunstwerk versterken. De herkenbare waterige effecten zijn een onderscheidend kenmerk van aquarellen, juist hierdoor kun je echt wegdromen in een aquarel.
Schilderen in en mét de natuur
In een leuke anekdote over de aquareltechniek komen we bij de Romantische kunstenaar William Turner die volgens bronnen altijd gewapend was met zijn verfdoos. Op een dag, terwijl hij door de Alpen trok, werd hij overvallen door een onverwachte regenbui. In plaats van zijn schildersessie af te breken, gebruikte Turner de regen als inspiratie. Hij doopte zijn penseel in de regenwaterplassen op zijn schilderij en creëerde zo een uniek en spontaan meesterwerk. Bijzonder hé?
Wil jij een aquarel aan je muur?
Ben jij door dit artikel helemaal enthousiast geworden over aquarelschilderijen? Dat horen wij graag! In onze collectie vind je aquarellen van verschillende kunstenaars, al deze werken zijn te leen. Ga bijvoorbeeld voor een abstract werk van Peter van Drumpt, een dromerig bloemboeket van Hannelore Noordeloos of een stilleven in pasteltinten van Leon Spierenburg.
Ook is de aquareltechniek vertegenwoordigd in onze tentoonstelling BLOOT die van 26 januari tot en met 24 maart te zien is in de galerie van Kunst Centrum Haarlem. Je ziet hier aquarellen van Ellen Kooi, gemaakt tijdens het modeltekenen. Kom je een kijkje nemen?
Bekijk hier alle werken in onze uitleencollectie. Keuze gemaakt? Laat het werk alvast klaarzetten of reserveer het voor later. Je krijgt bericht wanneer het werk voor je klaarstaat. Wel zo makkelijk!
Verder lezen over andere technieken? Duik in de geschiedenis van de fotografie, de etstechniek, de lithografie, de schilderkunst, houtskool, keramiek, carborundum of grafiek.
Nog geen lener bij Kunst Centrum Haarlem? Lees hier hoe gemakkelijk ook jíj kunst kunt lenen!